Sayfalar

21 Eki 2011

Tıp ve Feminizm

İtalya, Ostia’da Isola Dell Sacra’da bulunan MÖ I. yüzyıla ait bir taş röliyefte tarihteki ilk feminist hareketin kahramanı yer almaktır.  Röliyefte bir ebe doğumu yaptırırken,  yardımcısı  hastanın arkasında iki eli ile  hastayı kavramış olarak, hasta doğum koltuğuna oturmuş görülüyor. Buradaki ebe Agdonice’dir. Bazen Andogike  olarak  isimlendirilen bu kişinin esas adı Scrionia Attice’dir. Agdonice bir Grek kadınıdır, fakat o dönemde tıp kadınlara yasak olduğu için saçlarını kestirir, erkek giysileri giyer ve Chalcedon’lu (Kadıköy) hekim Herophilus’un öğrencisi olur, tıbbı öğrenir.
 

Agdonis'i tasvir eden röliyef
 
Bir gün yolda yürürken doğum yapmakta olan bir kadının çığlığını duyar, o eve yönelip  yardıma koşar, ama onun erkek olduğunu düşünen evdeki kadınlar yardımı reddeder, bunun üzerine Agnodice eteğini kaldırır ve kadın olduğunu belirtir. Evdekileri hastaya yardım konusunda ikna eder ve  bu zor doğumu gerçekleştirir. Ancak hastanın kocası ve diğer kadınların erkekleri Agdonis’i suçlarlar, onun kadınları kandırdığını söylerler, doğruca mahkemeye çıkarırlar. Mahkeme kısa bir yargılama sonunda onu mahkum edecekken, Agdonice’i mahkemeye veren erkeklerin eşleri mahkemeyi basarak “siz bizim eşimiz değil düşmanlarımızsınız, çünkü bizim sağlığımızı düşünen bu kadını lanetliyorsunuz” derler. Ageorapus’taki mahkeme, bu karşı duruş karşısında  Agdonis’i suçsuz bulur. Bu olay bir kadın dayanışması hareketidir ve tarihteki ilk feminist başkaldırı olarak yer alırken,  “Agdonice”  kelimesi literatüre “namustan önce adaletolarak geçer.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder